ฟันผุ ปล่อยไว้นาน เสี่ยงทะลุถึงโพรงประสาท

ฟันผุคืออะไร?

ฟันผุ เป็นภาวะที่เกิดจากการทำลายของเนื้อฟันและเคลือบฟัน เนื่องจากแบคทีเรียในช่องปากผลิตกรดที่กัดกร่อนฟัน ทำให้เกิดรูหรือโพรงฟัน หากปล่อยไว้โดยไม่รักษา อาจลุกลามไปถึงโพรงประสาทฟัน และทำให้เกิดอาการปวดรุนแรง หรือสูญเสียฟันได้

สาเหตุของฟันผุ

1. การบริโภคน้ำตาลและแป้งมากเกินไป – อาหารเหล่านี้เป็นอาหารของแบคทีเรียในช่องปาก ซึ่งจะผลิตกรดที่ทำลายเคลือบฟัน
2. สุขอนามัยช่องปากไม่ดี – การแปรงฟันไม่สม่ำเสมอ หรือแปรงฟันไม่สะอาด ทำให้คราบพลัคสะสม
3. น้ำลายน้อย – น้ำลายช่วยชะล้างแบคทีเรียและกรด หากมีน้ำลายน้อย อาจเพิ่มโอกาสฟันผุ
4. ฟลูออไรด์ไม่เพียงพอ – ฟลูออไรด์ช่วยป้องกันฟันผุ หากได้รับไม่เพียงพอ เคลือบฟันจะอ่อนแอลง
5. พฤติกรรมการกินและดื่ม – การกินขนมบ่อย ๆ หรือดื่มน้ำหวานเป็นประจำ ทำให้ฟันสัมผัสกับกรดบ่อยขึ้น

ฟันผุไม่ควรปล่อยไว้นานเท่าไร?

หากพบว่าฟันผุ ควรรีบรักษาโดยเร็วที่สุด เพราะฟันผุสามารถลุกลามไปยังชั้นลึกของฟัน และอาจทำให้เกิดการติดเชื้อในโพรงประสาทฟัน ส่งผลให้ต้องรักษารากฟัน หรือถึงขั้นถอนฟันออกไป

จะรู้ได้อย่างไรว่าฟันผุถึงราก?

หากฟันผุลึกจนถึงโพรงประสาท อาจมีอาการดังนี้:

• ปวดฟันรุนแรง โดยเฉพาะเวลากลางคืน
• เสียวฟันเมื่อกินของร้อน เย็น หรือหวาน
• มีกลิ่นปากหรือรสขมในปาก
• เห็นรูฟันขนาดใหญ่หรือสีดำบนฟัน
• อาจมีหนองหรือบวมบริเวณเหงือกรอบฟันที่ผุ

ฟันผุสามารถปล่อยไว้ได้ไหม?

ไม่ควรปล่อยฟันผุไว้ เพราะอาจทำให้ฟันผุลุกลามจนต้องถอนฟัน และอาจเกิดปัญหาสุขภาพอื่น ๆ เช่น การติดเชื้อในกระแสเลือด หรือไซนัสอักเสบ หากฟันที่ผุเป็นฟันน้ำนมในเด็ก อาจส่งผลต่อการขึ้นของฟันแท้ด้วย

ฟันผุระยะต่าง ๆ

1. ระยะเริ่มต้น – มีคราบขาวบนผิวฟัน ซึ่งเกิดจากแร่ธาตุถูกดึงออกจากเคลือบฟัน
2. ระยะฟันผุตื้น ๆ – มีรอยสีน้ำตาลหรือดำบนเคลือบฟัน แต่ยังไม่มีอาการเจ็บ
3. ระยะฟันผุกลาง – ฟันผุทะลุเข้าเนื้อฟัน อาจเริ่มรู้สึกเสียวฟัน
4. ระยะฟันผุลึก – ฟันผุถึงชั้นโพรงประสาท มีอาการปวดรุนแรง
5. ระยะติดเชื้อ – หากไม่รักษา อาจเกิดหนอง หรือทำให้เกิดการอักเสบของเหงือกและกระดูกขากรรไกร

ฟันผุแบบไหนอุดไม่ได้?

• ฟันผุที่ลึกจนถึงรากฟันและโพรงประสาทฟัน อาจต้องรักษารากฟันหรือต้องถอนออก
• ฟันที่เหลือโครงสร้างน้อยเกินไปจนไม่สามารถรองรับวัสดุอุดฟันได้
• ฟันที่ติดเชื้อรุนแรงจนกระทบเนื้อเยื่อรอบ ๆ

วิธีป้องกันฟันผุ

• แปรงฟันให้สะอาดวันละ 2 ครั้ง ด้วยยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์
• ใช้ไหมขัดฟันทำความสะอาดซอกฟันเป็นประจำ
• ลดการบริโภคน้ำตาลและอาหารหวาน
• พบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพฟันทุก 6 เดือน
• เคลือบหลุมร่องฟันเพื่อป้องกันฟันผุในเด็กและผู้ที่มีแนวโน้มฟันผุง่าย

วิธีแก้ฟันผุ

• อุดฟัน – ใช้เรซินหรืออมัลกัมอุดรูฟันที่ผุ
• ครอบฟัน – หากฟันผุขนาดใหญ่ อาจต้องครอบฟันเพื่อปกป้องโครงสร้างฟัน
• รักษารากฟัน – หากฟันผุถึงโพรงประสาท อาจต้องรักษารากฟันแทนการถอน
• ถอนฟัน – หากฟันผุหนักจนไม่สามารถรักษาได้ จำเป็นต้องถอนออก

การดูแลสุขภาพช่องปากอย่างถูกต้อง จะช่วยลดความเสี่ยงของฟันผุ และทำให้มีฟันที่แข็งแรงไปได้นานขึ้น หากสงสัยว่าฟันผุ ควรรีบพบทันตแพทย์เพื่อตรวจและรักษาทันที